Pożary instalacji fotowoltaicznych należą do rzadkości. O niewielkiej skali najlepiej świadczą dane niemieckiego instytutu Fraunhofer ISE. W ciągu 20 lat odnotowano w Niemczech zaledwie 350 pożarów instalacji PV. To 0,006% przypadków na 1,4 mln słonecznych elektrowni znajdujących na terenie naszych sąsiadów. W głównej mierze jest to zasługa zabezpieczeń przeciwpożarowych, którymi objęte są wszystkie instalacje fotowoltaiczne. Jakie przepisy ppoż. dotyczące fotowoltaiki obowiązują w Polsce?
Za pożary instalacji fotowoltaicznych odpowiadają przede wszystkim czynniki atmosferyczne. Do niebezpiecznych sytuacji dochodzi najczęściej podczas burzy czy wichury, a zwłaszcza na skutek bezpośredniego uderzenia pioruna. Z czynników zewnętrznych, niezwiązanych z samą fotowoltaiką, wynika ponad połowa przypadków. Należy jednak pamiętać, że przyczyną pożaru może być również nieprawidłowe wykonanie instalacji fotowoltaicznej lub użycie niskiej jakości komponentów. W szczególności dotyczy to niekompatybilnych złączek MC4, w których może powstać łuk elektryczny. Przepisy ppoż. dotyczące fotowoltaiki, nowelizowane 19 sierpnia 2020 roku, zwiększyły restrykcje, dzięki czemu ryzyko błędnego wykonania instalacji jest mniejsze. Co warto wiedzieć o bezpieczeństwie ppoż. instalacji fotowoltaicznej?
Projekt instalacji fotowoltaicznej powinien uwzględniać nie tylko wysoki uzysk, ale również bezpieczeństwo korzystania z własnej elektrowni słonecznej. Przygotowanie dokumentacji powinno uwzględniać szczegółowe dane na temat odporności przeciwpożarowej poszczególnych elementów instalacji. Zalecenia przeciwpożarowe, wspierane normami (np. niemiecką normą VDE-2100-712) dotyczą zarówno jakości elementów, jak i samego wykonania instalacji PV. Z tego względu dobrą praktyką jest powierzenie zrealizowania inwestycji doświadczonej firmie monterskiej, dysponującej odpowiednimi narzędziami i zabezpieczeniami. Dzięki temu można uniknąć typowych błędów, takich jak nieprawidłowe poprowadzenie kabli po stronie stałoprądowej, niewłaściwe uziemienie instalacji, złe zaciśnięcie złączy MC4 na przewodach czy niedostateczne uszczelnienie łączników gumowymi oringami.
Zasady dotyczące projektowania instalacji PV pod kątem bezpieczeństwa pożarowego nie są jednak precyzyjne, dlatego wiele zależy od skrupulatności firm instalatorskich. W dobrze wykonanej instalacji stosowane są wysokiej jakości materiały, objęte odpowiednimi atestami. Dotyczy to nie tylko samych paneli fotowoltaicznych czy inwertera, ale i złączy MC4, zabezpieczeń przepięciowych, haków czy nawet zawieszek na kable. Te powinny być prowadzone bez naprężeń, z dala od gorących i ostrych elementów, najlepiej w kanałach zabezpieczających przed porażeniem.
Często polecanym rozwiązaniem zwiększającym bezpieczeństwo przeciwpożarowe jest zastosowanie optymalizatorów mocy. Podobną rolę mogą spełniać mikroinwertery obsługujące poszczególne moduły PV lub grupy paneli. Same panele powinny mieć zapewnione chłodzenie, co uzyskuje się montując je w odległości minimum 10 cm od połaci dachowych pokrytych palnym materiałem. Nie można także zapomnieć o urządzeniach przerywających łuk elektryczny (AFCI), detektorach zwarć (AFD) czy urządzeniach przerywających (ID). Istotne jest zastosowanie łatwo dostępnego, dobrze oznaczonego wyłącznika głównego, z którego można skorzystać w przypadku, gdy automatyczne systemy bezpieczeństwa zawiodą.
Przepisy aktualizowane 19 sierpnia 2020 roku wyraźnie uporządkowały wytyczne dotyczące zabezpieczeń przeciwpożarowych. Wcześniejsze normy oparte na art. 6b ustawy z 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej nie uwzględniały bowiem charakterystyki domowej instalacji fotowoltaicznej. Według nowych przepisów każda instalacja o mocy wyższej niż 6,5 kWp wymaga uzgodnienia projektu z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych i powiadomienia organów Państwowej Straży Pożarnej.
Pierwszym etapem uzgodnień jest omówienie potrzeb i wykonanie projektu wstępnego. Projekt może uwzględniać pomiary elektryczne, badanie termowizyjne czy analizę bezpieczeństwa ppoż. budynku. Kluczowe jest wskazanie charakterystyki zagrożenia pożarowego, rozwiązań technicznych zastosowanych w celu ograniczenia ryzyka wystąpienia pożaru, a także wytycznych na temat ułatwienia prowadzenia akcji gaśniczej. W projekcie muszą znaleźć się także informacje o ochronie przeciwpożarowej komponentów, sposobie oznakowania terenu oraz wyposażeniu przeciwpożarowym znajdującym się w budynku. Poprawnie wykonany projekt opiniowany jest następnie przez rzeczoznawcę ds. ppoż.
Po wykonaniu mikroinstalacji fotowoltaicznej należy zgłosić zakończenie inwestycji do organów Państwowej Straży Pożarnej. Na szczęście procedura nie jest trudna i wystarczy wykorzystać jeden z dostępnych wzorów. Cały dokument mieści się na jednej stronie i zawiera takie informacje jak: moc instalacji; wysokość, kubatura i powierzchnia budynku; liczba kondygnacji; a także kwalifikację ogniową i gęstość obciążenia ogniowego. We wniosku należy zaznaczyć, czy istnieje zagrożenie wybuchem oraz jaka jest przewidywana liczba osób w budynku.
Do zawiadomienia o zakończeniu budowy instalacji fotowoltaicznej należy dołączyć kserokopię projektu uzgodnionego z rzeczoznawcą ds. ppoż. Dokumenty najlepiej złożyć osobiście w powiatowej lub miejskiej komendzie PSP (właściwej dla lokalizacji budynku), gdzie można uzyskać potwierdzenie odbioru. Zawiadomienie należy złożyć w dwóch jednakowych egzemplarzach.
Jednym z najważniejszych elementów bezpieczeństwa każdej instalacji fotowoltaicznej jest wyłącznik przeciwpożarowy. Pozwala on na zaizolowanie przewodów DC pomiędzy panelami fotowoltaicznymi a inwerterem. Automatyczny wyłącznik przeciwpożarowy firmy Projoy wyłącza i izoluje instalację w przypadku pożaru (urządzenie ma własny czujnik temperatury) oraz po odłączeniu zasilana w trakcie akcji ratowniczej. Dzięki temu prowadzenie akcji jest znacznie bezpieczniejsze. Wyłącznik przeciwpożarowy montuje się tuż przy panelach, by ograniczyć długość okablowania wysokonapięciowego. W przypadku wyłączników Projoy wbudowany izolator prądu stałego uruchamia się samoczynnie przy temperaturze 70°C.
Chcesz wiedzieć więcej o projektowaniu instalacji fotowoltaicznych? Przeczytaj jakie są rodzaje montażu paneli fotowoltaicznych.
Nasza oferta
Przydatne
Sklep
